از پایه‌های «کاخ جهان‌نما» تا خانه‌ی «سعید نفیسی»

پایه‌های کشف شده‌ی «کاخ جهان‌نما» که چند ماه بیشتر از کشف آن‌ها در محدوده‌ی خیابان دروازه دولت اصفهان نمی‌گذرد، در کمیته‌ی ثبت و حریم آثار ملی غیرمنقول به ثبت رسیدند.

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، در آخرین جلسه‌ی «کمیته ثبت و حریم آثار ملی غیرمنقول» که چهارشنبه ۱۰ تیرماه در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد، ۴۱ اثر تاریخی از استان‌های اصفهان‌، مرکزی‌، چهارمحال و بختیاری‌، آذربایجان غربی‌ و تهران‌ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند.

مهمترین اثری که در این جلسه درباره‌ی آن تصمیم‌گیری شد، «پایه‌های کاخ جهان‌نما» بود که اواخر فروردین ماه امسال در محدوده‌ی دروازه دولت و چهارباغ اصفهان کشف شد و حتی به دنبال آن بقایایی از دیگر آثار تاریخی مانند یک قهوه‌خانه به دست آمد، حالا پس از گذشت حدود چهار ماه از کشف این محوطه‌ی تاریخی در مرکز شهر اصفهان، برای حفاظت بهتر از این محوطه آن را در فهرست آثار ملی به ثبت رساندند.

فرهاد نظری در این زمینه به خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا توضیح داد: کاخ «جهان‌نما» بقایای یک کاخ مهم دوره صفوی است که در اکثر متون از آن یاد شده است، پایه‌ها و پی این کاخ در حفاری‌های اخیر در چهار باغ اصفهان کشف شدند و چون دارای یک هویت مستقل بودند، تصمیم گرفته شد تا برای وجود یک ضمانت قانونی با هدف حفاظت از این اثر تازه کشف شده، آن را در فهرست آثار ملی به ثبت برسد.

او همچنین با اشاره به کشف دیواری از دوران آل بویه در ادامه‌ی حفاری‌ها در این منطقه‌ی تاریخی اظهار کرد: تاسیسات به دست آمده از این دوران که درواقع متعلق به ۵۰۰ سال قبل از دوره صفوی است، نشان دهنده‌ی وجود یک قدمت طولانی و بسیار ارزشمند در این بخش از شهر اصفهان است، به همین دلیل حفظ چنین یافته‌های مکشوفه باستان شناسی لزوم ثبت آن را بیشتر می‌کرد.

وی همچنین با اشاره به ثبت «ساختمان شهرداری اصفهان» که در خیابان دروازه دولت این شهر قرار دارد، گفت: این بنا که دارای شان ملی و نشان دهنده یک نقطه عطف در تاریخ معماری ایران است، به پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان به ثبت رسید.

به گفته‌ی او ساختمان شهرداری استان اصفهان مانند دیگر بناهای متعلق به دور‌ه‌ی پهلوی و مشابه «میدان مشق» دارای ارزش و اهمیت است. این بنا از روز نخست تاسیس به منظور دفتر شهرداری مورد استفاده بوده است.

مسجدجامعی در خانه سعید نفیسی

خانه‌ی استاد سعید نفیسی هم ملی شد

نظری همچنین با اشاره به ثبت «کانون اتومبیل‌رانی و جهانگردی ایران» در خیابان بهشت،‌ شمال پارک شهر‌ در این کمیته، گفت: این بنا توسط یک آلمانی طراحی شده و به عنوان نخستین کانون اتومبیل‌رانی خاورمیانه در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است، به همین دلیل این بنا نیز ثبت شده است.

وی در ادامه همچنین از ثبت خانه‌ی «استاد سعید نفیسی» در خیابان سعدی، کوچه نفیسی در این اجلاس خبر داد و افزود: از اواخر دهه‌ی ۳۰ این خانه، مکان تحقیقات استاد نفیسی بود، در این مکان استاد نفیسی از نماینده‌ی پاپ به دلیل تالیف کتاب «تاریخ مسیحیت در ایران» جایزه گرفت، به همین دلایل این خانه که اکنون بنیادی برای نشر آثار استاد سعید نفیسی و مکانی برای حفاظت از مدال‌ها و نشان‌های وی است، به عنوان خانه‌ی یک چهره‌ی «ملی در فرهنگ و ادب ایران» و به درخواست خانواده‌اش ثبت ملی شد.

نظری همچنین از ثبت دو محوطه تاریخی در استان چهارمحال بختیاری و چند محوطه باستان شناسی در آذربایجان غربی صحبت کرد و گفت: استان مرکزی نیز چند بنا و چند تپه محوطه تاریخی را به ثبت رساند. از سوی دیگر عمارت «اربابی عیسی‌آباد» و تکیه «خلیل جهان بیگ» در شمال مسجد سرخ ساوه که از محل تقاطع چند گذر به یکدیگر ایجاد شده است‌، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند.

به گفته وی در جلسه روز چهارشنبه ۴۳ اثر برای ثبت ملی از استان‌های مختلف معرفی شده بودند، که دو پرونده متعلق به چهارمحال بختیاری و استان مرکزی به دلیل تکمیل نبودن به استان‌های خود برگشت داده شدند تا پس از تکمیل بار دیگر در جلسه‌ی ‌آینده‌ی این کمیته بررسی شوند.

منزل پروفسور شهریار عدل

ثبت خانه‌ی «شهریار عدل» در دستور کار

مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی در ادامه از صحبت‌های مطرح شده درباره‌ی ثبت خانه‌ی مرحوم «پروفسور عدل» در آینده‌ای نزدیک خبر داد و اظهار کرد: در صحبت‌هایی که دو روز گذشته با معاون میراث فرهنگی و رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد، قرار است دفتر ثبت؛ پیگیر تهیه پرونده ثبتی این خانه و از سوی دیگر ایجاد بنیاد عدل در این خانه تاریخی باشد.

وی همچنین در توضیح روند ثبت آثار تاریخی در کمیته‌ی ثبت و حریم آثار غیر منقول اظهار کرد: نخست هر استان پرونده مورد نظر خود را در شورای ثبت و حریم استانی مورد بررسی قرار می‌دهد و اگر به تشخیص اعضای آن شورا آن اثر کامل و واجد ارزش بود‌، صورت جلسه‌ی آن برای شورای فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فرستاده می‌شود. در تهران نیز این پرونده در دبیرخانه ثبت گروه بررسی می‌شود.

او اضافه کرد: در ادامه اگر پرونده دارای اشکال باشد با کارشناسان استان جلسه‌ای برگزار شده و موارد اشکال آن رسما به استان ابلاغ می‌شود تا برطرف شوند و پس از رفع موارد و برگشت کامل پرونده به تهران‌، فایل پرونده‌ها از مدتی قبل از برگزاری جلسه‌ی کمیته برای همه اعضای کمیته ایمیل می‌شود تا آنها فرصت کافی برای بررسی پرونده‌ها داشته باشند.