احمدرضا احمدی – بیمارستان شوروی

از اواسط جنگ جهانی دوم پس از سال ۱۳۲۰ و کمرنگ شدن آلمانی‌ستایی در ایران، یکی از فعالیت‌هایی که شوروی در ایران آغاز کرد، دایر کردن آموزشگاه پزشکیاری و مامایی در یک مجموعه بیمارستانی بود. برنامه این بود که دانشجویان پس از اتمام دوره تحصیلی دو ساله در این آموزشگاه برای ادامه تحصیل و اخذ درجه دکتری تا زمان ایجاد آن رشته در ایران، راهی مسکو شده و پس از اتمام تحصیل در همان بیمارستان مشغول به کار شوند، اما بنا به جریانات سیاسی این آموزشگاه فقط دو دوره فارغ‌التحصیل داشت و پس از آن به کار آموزشگاه خاتمه داده شد، در حالی که بیمارستان تا سال ۱۳۵۸ فعال بود.

نخستین بنای بیمارستان و باغ نسبتا بزرگ آن در خیابان نادری چهارراه یوسف‌آباد بود، جایی که امروز گودبرداری شده است و آموزشگاه در کنج جنوب شرقی چهارراه، مقابل پاساژ علاءالدین فعلی قرار داشت. ساختمان بیمارستان افت و خیز‌های زیادی داشت؛ اما آثار ساختمان آموزشگاه تا دو سال پیش هم باقی بود.

برای بیماری‌های مفاصل و رماتیسم، یکی از معروف‌ترین معالجات بیمارستان در زمان خود لجن‌درمانی بود، کاری که امروز در بسیاری از مراکز پزشکی ـ درمانی دنیا صورت می‌گیرد. لجن دریاچه ارومیه خمیره کار بود که بیمار باید به دفعات، مدتی را در آن تا زانو یا گردن فرو می‌رفت. از دیگر عمل‌های رایج این بیمارستان، عمل لوزه بود. پزشکی آمریکایی عقیده داشت تا جایی که ممکن است لوزه‌ها باید حفظ شود، در صورتی که پزشکی شوروی بر این عقیده بود که لوزه هیچ فایده‌ای برای بدن ندارد و فقط باعث آنژین می‌شود.

این بیمارستان تا اواخر سال‌های ۱۳۳۰ در همان مکان اولیه فعالیت داشت، اما قبل از دهه ۴۰ شرکت بهداشتی تیدی، بیمارستان و باغ آن را یکجا خرید. به جای بیمارستان آزمایشگاه‌های مواد بهداشتی و دفاتر کار ساخته شد و باغ بیمارستان، بری از درخت، پارکینگ بزرگی شد. سال‌ها شرکت تیدی همان جا به فعالیتش ادامه داد.

بعد از خیابان نادری، بیمارستان شوروی به خیابان آبان جنوبی نقل مکان کرد؛ جایی که امروز به نام بیمارستان ۱۵ خرداد شناخته شده است. این ساختمان به نسبت ساختمان قبلی کوچک‌تر، اما نوسازتر بود و به جای باغ حیاطی داشت که آن هم امروز محل پارک خودرو پزشکان و آمبولانس است. این ساختمان در واقع موقت بود، چون پروژه نسبتا بزرگی در راه بود: ساختن بیمارستانی بزرگ در انتهای خیابان ویلای شمالی، استاد نجات اللهی. پروژه این ساختمان از آن جهت حائزاهمیت بود که بیمارستانی چندین طبقه در دست ساخت بود و در کنار آن ساختمانی مرتفع برای اسکان پزشکانی که قرار بود برای کار در بیمارستان از شوروی بیایند.

اواخر دهه ۴۰ ساختمان خیابان آبان جنوبی تخلیه شد و بیمارستان خیابان ویلای شمالی افتتاح شد. این بیمارستان تا سال ۱۳۵۸ با پزشکان روسی و پرستارانی که یا روس بودند یا روسی بلد بودند، فعال بود. بعد از آن فعالیت بیمارستان شوروی در ایران متوقف شد. نام بیمارستان تغییر کرد، نخست با نام بیمارستان زنان آغاز به کار مجدد کرد؛ اما چون بیمارستانی به همین نام در پیچ شمیران وجود داشت، نام جدید بیمارستان شوروی شد بیمارستان میرزا کوچک خان؛ فعالیت آن نیز مختص به بیماری‌های زنان شد که تا امروز نیز ادامه دارد.

منبع:روزنامه جام جم– ۲۵ فروردین ۹۳، نویسنده: دکتر ایلمیرا دادور، دانشیار دانشگاه تهران

مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی ۱۵ خرداد یکی از قدیمی ترین بیمارستان های تهران است . این مرکز قبل از سال ۱۳۲۰ ساخته شده و به صورت یک بیمارستان ۸۰ تختخوابی آغاز بکار نموده است . قبلاً با نامهای بیمارستان شوروی و چهرازی فعالیت میکرده و از سال ۱۳۳۶ با نام بیمارستان سازمان برنامه به کارکنان آن سازمان خدمات درمانی ارائه می داد و از سال ۱۳۴۲ تا سال ۱۳۵۲ به عنوان بیمارستان وزارت اقتصاد و دارائی فعالیت می کرد . و از سال ۱۳۵۲ تا سال ۱۳۵۶ با نام به آور تحت پوشش وزارت صنایع و معادن به مداوای بیماران آن وزارتخانه می پرداخت و از سال ۱۳۵۶ تحت پوشش وزارت بهداری قرار گرفت .
در سال ۱۳۵۶ نام بیمارستان از به آور به ۱۵ خرداد تغییر کرد . این مرکز در سال ۱۳۶۸ در اختیار دانشگاه علوم پزشکی ایران قرار گرفت و مجدداً یک سال بعد به بهداری استان واگذار گردید . در سال ۱۳۷۳ به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی واگذار شد . این مرکز از ابتدای سال ۱۳۷۴ آموزشی شده و به مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی ۱۵ خرداد تبدیل شد و در حال حاضر یکی از مراکز منحصر به فرد در جراحی پلاستیک و ترمیمی ، فک و صورت ، دست و میکروسکوپی ، سوختگی و زیبائی در کشوراست .
ساختار فیزیکی :
این مرکز در خیابان کریمخان زند ، خیابان آبان جنوبی ( شهید عضدی ) قرار دارد و در زمینی به مساحت ۴۲۳۵ متر و زیربنای ۷۰۰۰ متر واقع شده است . در حال حاضر این مرکز با ۱۸۰ تخت مصوب و ۱۱۰ تخت فعال خدمات درمانی ، آموزشی و تحقیقاتی ارائه می نماید . بیمارستان دارای بخشهای جراحی پلاستیک و زیبائی ، جراحی دست و میکروسکوپی ،جراحی جمجمه و فک و صورت، جراحی سوختگی، دیالیز ، CCU ، اتاق عمل ۵ تخته ، درمانگاه و اورژانس شبانه روزی ، آزمایشگاه ، رادیولوژی و فیزیوتراپی می باشد.

منبع: ایران درمان